Trong thời đại mà sức khỏe trở thành một “tài sản vô giá” và nhu cầu tiêu dùng của người dân ngày càng hướng đến sản phẩm tự nhiên, sâm Ngọc Linh đang nổi lên như một lựa chọn “đỉnh cao” của sự bền vững và chăm sóc sức khỏe. Nhưng liệu rằng, loại dược liệu quý này có thể thật sự trở thành xu hướng tiêu dùng đại trà hay vẫn chỉ là đặc quyền của những người có điều kiện?
1. Thị trường sâm Ngọc Linh – từ “xa xỉ” đến “quốc dân”
Hẳn bạn sẽ không lạ gì hình ảnh những chiếc hộp cao sâm Ngọc Linh đẹp đẽ, được bày bán trong các cửa hàng sang trọng ở các thành phố lớn. Sâm Ngọc Linh – trước đây chỉ dành cho những người thực sự hiểu về giá trị và công dụng của nó, nay đã xuất hiện ở nhiều gian hàng bán lẻ, các siêu thị, hay thậm chí là những cửa hàng trực tuyến.
Những năm gần đây, sản phẩm sâm đã không còn là thứ chỉ dành cho giới thượng lưu. Theo một báo cáo của Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam, sản phẩm sâm Ngọc Linh đang chiếm lĩnh phân khúc cao cấp nhưng đang dần có sự chuyển dịch vào thị trường phổ thông. Từ các loại trà sâm, cao sâm, đến các sản phẩm chế biến sẵn như viên nang, bột sâm… giờ đây, người tiêu dùng có thể dễ dàng tiếp cận hơn bao giờ hết.
Dữ liệu thống kê từ Tập đoàn Sâm Ngọc Linh Việt Nam cho biết rằng, doanh thu bán lẻ của sâm Ngọc Linh trong năm 2023 đã tăng trưởng 25% so với năm 2022, với thị trường tiêu thụ chủ yếu là ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng. Điều này cho thấy một sự chuyển mình mạnh mẽ từ sản phẩm cao cấp sang xu hướng tiêu dùng rộng rãi.
Chị Minh Hà (35 tuổi, Hà Nội) cho biết: “Trước đây tôi nghĩ sâm Ngọc Linh chỉ dành cho các cụ già yếu, nhưng bây giờ tôi dùng sâm hàng ngày để duy trì sức khỏe. Sâm giờ đây có nhiều dạng sản phẩm, rất tiện lợi và giá cả cũng hợp lý hơn so với trước.” Điều này phần nào phản ánh xu hướng tiêu dùng thay đổi khi ngày càng có nhiều người tìm đến các sản phẩm sức khỏe từ thiên nhiên.
2. Phân khúc khách hàng và giá trị gia tăng
Mặc dù sâm Ngọc Linh đang dần tiếp cận được với tầng lớp trung lưu và dân văn phòng, nhưng việc tiêu thụ đại trà vẫn còn gặp nhiều rào cản. Trước hết là giá thành sản phẩm, vì dù sản phẩm có được biến tấu đa dạng, nhưng một lượng lớn người tiêu dùng vẫn chưa sẵn sàng chi trả cho những loại sản phẩm có giá trị cao. Một số nghiên cứu từ Viện Dược liệu Việt Nam chỉ ra rằng, giá của sâm Ngọc Linh có thể dao động từ 2 triệu đồng đến 50 triệu đồng cho mỗi kg sâm tươi chất lượng cao, trong khi đó giá một kg sâm Hàn Quốc chỉ dao động khoảng 1 triệu đồng.
Nghiên cứu từ Trường Đại học Y Dược Huế chỉ ra rằng, trong khi sâm Ngọc Linh có hàm lượng saponin cao gấp đôi so với sâm Hàn Quốc (khoảng 15-20% so với 8-10% trong sâm Hàn Quốc), thì chất lượng dược tính của sâm Ngọc Linh được đánh giá cao hơn nhiều trong việc hỗ trợ tăng cường miễn dịch và phục hồi sức khỏe.
Theo anh Nguyễn Hồng Sơn, giám đốc một công ty sản xuất thực phẩm chức năng từ sâm Ngọc Linh: “Chúng tôi nhận thấy rằng, xu hướng tiêu dùng hiện nay đang thay đổi mạnh mẽ. Khách hàng không chỉ quan tâm đến chất lượng, mà còn tìm kiếm sự tiện lợi và hiệu quả tức thì từ sản phẩm. Chính vì vậy, chúng tôi đã phát triển các sản phẩm sâm với giá thành phù hợp hơn để mở rộng thị trường.”
3. Sự khác biệt giữa sâm Ngọc Linh và các loại sâm khác
Trên thị trường hiện nay, ngoài sâm Ngọc Linh, còn rất nhiều loại sâm khác như sâm Hàn Quốc, sâm Mỹ, hay sâm Triều Tiên. Vậy, tại sao sâm Ngọc Linh vẫn có một sức hấp dẫn mạnh mẽ đối với người tiêu dùng?
Sâm Ngọc Linh được xem là một trong những loại sâm quý hiếm nhất trên thế giới, với hàm lượng saponin cao gấp đôi so với các loại sâm khác, điều này khiến nó trở thành sản phẩm vượt trội về mặt công dụng. Các nghiên cứu của Viện Dược liệu cho thấy sâm Ngọc Linh có đến 52 loại saponin khác nhau, giúp tăng cường sức đề kháng, cải thiện trí nhớ, và chống lão hóa. Các nghiên cứu khoa học quốc tế cũng khẳng định rằng sâm Ngọc Linh có tác dụng chống ung thư, bảo vệ tế bào và chống viêm rất hiệu quả.
Trong khi đó, sâm Hàn Quốc – tuy cũng nổi tiếng và có nhiều lợi ích sức khỏe, nhưng chỉ có khoảng 30 loại saponin. Điều này tạo ra sự khác biệt lớn về hiệu quả sử dụng, đặc biệt đối với những người có nhu cầu sử dụng sâm để cải thiện sức khỏe lâu dài.
4. Thách thức trong việc phổ biến sâm Ngọc Linh
Tuy nhiên, để sâm Ngọc Linh có thể trở thành sản phẩm tiêu dùng phổ biến không phải là điều dễ dàng. Bên cạnh vấn đề giá cả, việc thiếu thông tin về công dụng và nguồn gốc của sâm vẫn là một thách thức lớn. Đặc biệt, việc tạo dựng niềm tin cho người tiêu dùng về chất lượng sản phẩm trong bối cảnh thị trường đang xuất hiện nhiều sản phẩm giả, kém chất lượng, là điều cần phải được chú trọng.
Một khảo sát do Hội đồng Thực phẩm Chức năng Việt Nam thực hiện vào năm 2023 cho thấy, có đến 40% người tiêu dùng không tin tưởng vào các sản phẩm sâm giả mạo trên thị trường, trong khi 60% người tiêu dùng cho rằng sâm Ngọc Linh vẫn chưa đủ minh bạch về nguồn gốc xuất xứ. Chính vì vậy, các cơ sở sản xuất, chế biến sâm Ngọc Linh cần phải đẩy mạnh việc xây dựng thương hiệu và minh bạch thông tin sản phẩm, đồng thời phát triển các kênh phân phối và marketing để đưa sâm đến gần hơn với người tiêu dùng.
Kết bài:
Trong một thế giới mà sức khỏe trở thành một trong những ưu tiên hàng đầu, sâm Ngọc Linh không chỉ là một sản phẩm cao cấp, mà còn đang dần trở thành xu hướng tiêu dùng của một thế hệ người Việt tìm kiếm giá trị tự nhiên trong chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, để sâm có thể thật sự chinh phục được thị trường rộng lớn, không chỉ là việc tạo ra sản phẩm chất lượng, mà còn là một chiến lược truyền thông mạnh mẽ để đưa giá trị của nó đến gần hơn với người tiêu dùng.
