Thị trường thực phẩm chức năng (TPCN) tại Việt Nam đang trải qua giai đoạn phát triển mạnh mẽ với tốc độ tăng trưởng trung bình khoảng 10-15% mỗi năm. Sự bùng nổ của ngành này bắt nguồn từ nhận thức ngày càng cao về chăm sóc sức khỏe chủ động, sự già hóa dân số, cùng với mức sống của người dân không ngừng được cải thiện. Tuy nhiên, thị trường này cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức cần vượt qua để phát triển bền vững
Sự quan tâm của người tiêu dùng
Theo báo cáo của Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam (VAFF), hiện có khoảng 70% dân số thành thị sử dụng thực phẩm chức năng ít nhất một lần trong đời, và khoảng 50% dân số sử dụng thường xuyên. Các sản phẩm phổ biến nhất bao gồm vitamin và khoáng chất, sản phẩm hỗ trợ giảm cân, tăng cường miễn dịch, làm đẹp da, và các sản phẩm bảo vệ sức khỏe tim mạch, xương khớp. Đặc biệt, sau đại dịch COVID-19, người dân càng chú trọng tới việc tăng cường sức đề kháng và cải thiện sức khỏe toàn diện, dẫn đến sự gia tăng mạnh mẽ trong nhu cầu sử dụng TPCN.
Sự phát triển của thị trường TPCN tại Việt Nam được thúc đẩy bởi một số yếu tố chính. Trước hết, ý thức phòng bệnh hơn chữa bệnh đang ngày càng được lan tỏa rộng rãi. Người tiêu dùng không chỉ tìm kiếm các sản phẩm hỗ trợ điều trị bệnh mà còn mong muốn bảo vệ và nâng cao sức khỏe mỗi ngày. Thứ hai, sự tham gia của nhiều doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước đã góp phần tạo nên một thị trường cạnh tranh lành mạnh với đa dạng sản phẩm và mức giá phù hợp. Thứ ba, chính sách mở cửa và sự hỗ trợ từ phía chính phủ trong việc khuyến khích nghiên cứu và sản xuất các sản phẩm TPCN nội địa cũng là một động lực quan trọng.
Cơ hội và thách thức
Cơ hội luôn đi kèm với thách thức cho bất cứ một thị trường nào. Thị trường TPCN Việt Nam cũng đối mặt với không ít thách thức. Vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng vẫn là một vấn đề nghiêm trọng làm mất lòng tin của người tiêu dùng. Sự thiếu minh bạch trong thông tin sản phẩm và tình trạng quảng cáo sai sự thật, phóng đại công dụng cũng khiến thị trường trở nên hỗn loạn. Ngoài ra, sự cạnh tranh khốc liệt giữa các thương hiệu trong và ngoài nước cũng đặt ra bài toán khó cho các doanh nghiệp nội địa về việc xây dựng lòng tin và khẳng định chất lượng sản phẩm.
Một thách thức khác là hành lang pháp lý cho TPCN tại Việt Nam còn nhiều bất cập. Mặc dù đã có những quy định về sản xuất, nhập khẩu và quảng bá TPCN, nhưng việc thực thi và giám sát vẫn còn lỏng lẻo. Nhiều cơ sở sản xuất nhỏ lẻ không đủ điều kiện vẫn tồn tại, gây ra sự mất cân bằng trên thị trường. Việc thiếu các tiêu chuẩn cụ thể và quy trình kiểm nghiệm chất lượng chặt chẽ cũng khiến người tiêu dùng khó phân biệt sản phẩm đáng tin cậy.
Dẫu vậy, tiềm năng phát triển của thị trường TPCN Việt Nam vẫn rất lớn. Với dân số hơn 100 triệu người, trong đó tầng lớp trung lưu ngày càng tăng, thị trường TPCN chắc chắn sẽ còn mở rộng hơn nữa. Để phát triển bền vững, các doanh nghiệp cần tập trung vào việc nghiên cứu, phát triển các sản phẩm chất lượng cao, nguồn gốc rõ ràng, đồng thời nâng cao nhận thức của người tiêu dùng thông qua các chiến dịch truyền thông minh bạch và chính xác.
Bên cạnh đó, sự kết hợp giữa y học cổ truyền và công nghệ hiện đại trong sản xuất TPCN cũng là một hướng đi tiềm năng. Các sản phẩm từ thảo dược thiên nhiên Việt Nam như nhân sâm, nấm linh chi, nghệ, và đông trùng hạ thảo đã chứng minh được hiệu quả và nhận được sự quan tâm lớn từ cả thị trường nội địa và quốc tế.
Kết luận
Tóm lại, thị trường thực phẩm chức năng Việt Nam đang đứng trước cả cơ hội và thách thức. Để phát triển bền vững, cần sự hợp lực giữa doanh nghiệp, cơ quan quản lý nhà nước và người tiêu dùng trong việc xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và an toàn cho sức khỏe cộng đồng. Đây không chỉ là một thị trường tiềm năng kinh tế mà còn là yếu tố then chốt trong chiến lược nâng cao sức khỏe toàn diện của người Việt Nam trong tương lai.
