Nhà thám hiểm và Lãnh đạo Doanh nghiệp có nhiều điểm chung và góc nhìn khác biệt, khi chinh phục đỉnh cao không phải là đích đến đã được nghỉ ngơi. Hãy cùng đọc bài viết để hiểu thêm góc nhìn đối chiếu từ trải nghiệm thực tế và nguyên lý quản trị
ĐỈNH CAO CHỈ LÀ KHỞI ĐẦU
Trong hồi ký “Beyond Possible”, Nimsdai Purja – kỷ lục gia leo núi người Nepal – kể lại khoảnh khắc ám ảnh khi đứng trên đỉnh Everest: “Chiến thắng thực sự không phải là lên tới đỉnh, mà là trở về nhà an toàn”.
Câu nói này vang vọng kỳ lạ với triết lý của Satya Nadella trong sách “Hit Refresh”: “Thành công là người thầy tồi tệ nhất. Nó khiến người thông minh nghĩ rằng họ không thể thất bại”.
Hai con người ở hai lĩnh vực khác biệt, nhưng cùng chỉ ra một sự thật: Chinh phục đỉnh cao chỉ là nửa chặng đường. Giữ vững vị trí đó mới là thử thách thực sự.
NHỮNG BÀI HỌC XƯƠNG MÁU DƯỚI GÓC NHÌN NHÀ THÁM HIỂM VÀ LÃNH ĐẠO DOANH NGHIỆP
1. Bẫy tự mãn sau thành công
• Góc nhìn thám hiểm: Theo thống kê của Hiệp hội Leo núi Quốc tế, 83% tai nạn xảy ra khi xuống núi, thường do tâm lý chủ quan sau khi lên đỉnh.
• Góc nhìn doanh nghiệp: Nghiên cứu của Harvard Business Review chỉ ra 70% công ty mất vị thế dẫn đầu trong vòng 5 năm do không đổi mới sau thành công.
2. Nghệ thuật từ bỏ đúng lúc
• Trường hợp điển hình: Năm 2018, đoàn thám hiểm của National Geographic đã hủy leo K2 dù đã đến 8.000m do điều kiện thời tiết xấu – quyết định được giới chuyên môn đánh giá cao.
• Trong kinh doanh: Microsoft đã ngừng phát triển Windows Phone năm 2017 để tập trung vào điện toán đám mây – bước đi được xem là then chốt giúp họ trở lại đỉnh cao.
3 NGUYÊN TẮC SINH TỒN
1. Luôn giữ “tài nguyên dự phòng”
• Nhà thám hiểm: Mang 30% oxy dự trữ dù tính toán chỉ cần 70%
• Doanh nghiệp: Apple luôn duy trì khoản tiền mặt 200+ tỷ USD dù đang ở đỉnh cao
2. Thay đổi hay là chết
• Purja từng chia sẻ: “Trên núi cao, kẻ cứng đầu là người chết trước”
• Nadella viết trong sách: “Văn hóa ‘biết tất cả’ là căn bệnh chết người của mọi tổ chức”
3. Thành công thực sự là hành trình
• Ed Viesturs – người leo 14 đỉnh cao nhất không dùng bình oxy: “Tôi không leo núi để chết, mà để được tiếp tục leo”
• Jeff Bezos: “Amazon luôn ở ngày thứ nhất” (Day 1 philosophy)
CASE STUDY TỪ THỰC TẾ
1. Bài học từ thất bại:
• Kodak (phát minh ra máy ảnh số nhưng không dám từ bỏ phim) vs
• Nhà leo núi Anatoli Boukreev (cứu nhiều người trong thảm họa Everest 1996 nhờ mang oxy dự phòng)
2. Câu chuyện hồi sinh:
• Microsoft dưới thời Nadella: Từ bỏ Windows làm trung tâm, chuyển sang đám mây
• Như Purja chọn đường leo khác khi thời tiết xấu, dù phải bỏ công sức đã chuẩn bị
TRIẾT LÝ BỀN VỮNG
Cả hai lĩnh vực đều dạy ta:
- Đỉnh cao nguy hiểm nhất khi bạn nghĩ mình đã “chiến thắng”
- Tài nguyên quý giá nhất không phải là thiết bị/vốn liếng, mà là khả năng thích ứng
- Sự vĩ đại thực sự nằm ở hành trình chứ không phải điểm đến
Trong thế giới mà 40% công ty S&P 500 sẽ biến mất trong 10 năm tới (theo McKinsey), và 1/5 nhà leo núi thương vong khi xuống dốc, bài học sinh tồn này chưa bao giờ thời sự hơn” – Nhận định từ chuyên gia quản trị rủi ro Michael Watkins.
Bài viết tham khảo từ:
- Sách “Beyond Possible” – Nimsdai Purja
- Sách “Hit Refresh” – Satya Nadella
- Báo cáo “Corporate Longevity” của Innosight
- Dữ liệu thống kê từ Hiệp hội Leo núi Quốc tế
