Là một chủ doanh nghiệp, việc lựa chọn thị trường để tập trung phát triển luôn là bài toán khó. Không thể phủ nhận rằng thị trường quốc tế mang lại cơ hội lớn với giá trị đơn hàng cao, biên lợi nhuận hấp dẫn và môi trường kinh doanh minh bạch. Điều này khiến nhiều doanh nghiệp, trong đó có chúng tôi, ưu tiên đầu tư vào xuất khẩu hơn là phát triển thị trường nội địa. Tuy nhiên, bài học từ những biến động toàn cầu gần đây đã khiến chúng tôi nhận ra rằng, nếu không có một chiến lược cân bằng, doanh nghiệp có thể gặp rủi ro lớn khi thị trường quốc tế thay đổi.
Vì Sao Doanh Nghiệp thường Ưu Tiên Thị Trường Quốc Tế?
Với kinh nghiệm thực tế, chúng tôi nhận thấy một số lý do khiến nhiều doanh nghiệp lựa chọn thị trường quốc tế thay vì nội địa:
- Giá trị đơn hàng cao hơn: Đối tác quốc tế thường sẵn sàng chi trả mức giá tốt hơn, giúp tối ưu lợi nhuận. Trong khi đó, tại thị trường trong nước, khách hàng có xu hướng nhạy cảm về giá, khiến biên lợi nhuận bị thu hẹp.
- Nhu cầu lớn và ổn định: Các thị trường phát triển có nhu cầu tiêu thụ mạnh mẽ, đặc biệt đối với các sản phẩm đặc trưng như cà phê, hồ tiêu, đồ gỗ, dệt may và thủ công mỹ nghệ.
- Môi trường kinh doanh chuyên nghiệp: Các đối tác nước ngoài thường có hợp đồng rõ ràng, tiêu chuẩn chất lượng minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi hơn trong giao dịch và hợp tác.
- Chính sách hỗ trợ xuất khẩu: Các hiệp định thương mại tự do (FTA) giúp giảm thuế, tăng lợi thế cạnh tranh cho hàng xuất khẩu, trong khi thị trường nội địa vẫn còn nhiều rào cản về chính sách và thói quen tiêu dùng.
Nhưng Khi Biến Động Xảy Ra, Thị Trường Nội Địa Trở Thành Phao Cứu Sinh – Bài Học Từ Thực Tế
Gần đây, các chính sách bảo hộ thương mại từ các thị trường lớn như Mỹ đã tác động mạnh đến nhiều ngành hàng xuất khẩu của Việt Nam. Gần đây, các chính sách bảo hộ thương mại từ các thị trường lớn như Mỹ đã tác động mạnh đến nhiều ngành hàng xuất khẩu của Việt Nam.
Điển hình là việc Mỹ áp thuế quan lên đến 46% đối với 5 ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, bao gồm gỗ, dệt may, thủy sản, thép và nhôm. Điều này khiến nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gặp khó khăn nghiêm trọng, buộc phải tìm kiếm cơ hội quay lại thị trường nội địa.
Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng dễ dàng thích ứng do đã quen với mô hình kinh doanh hướng ngoại.Điều này không chỉ làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt trên thị trường quốc tế mà còn đẩy nhiều công ty vào thế khó khi phải tìm kiếm hướng đi mới. Những doanh nghiệp từng phụ thuộc vào xuất khẩu giờ đây buộc phải quay lại thị trường nội địa, nơi mà họ đã lơ là suốt nhiều năm qua. Tuy nhiên, thách thức không nhỏ đang chờ đợi họ phía trước.
Những hệ lụy khi phụ thuộc vào thị trường xuất khẩu
Khi các chính sách từ nước nhập khẩu thay đổi, doanh nghiệp xuất khẩu sẽ ngay lập tức chịu ảnh hưởng. Những biện pháp bảo hộ, rào cản kỹ thuật và thuế chống bán phá giá có thể làm giảm mạnh doanh số.
Ví dụ như ngành thủy sản từng lao đao khi Mỹ áp thuế chống bán phá giá lên cá tra Việt Nam. Điều này buộc các doanh nghiệp phải có chiến lược linh hoạt hơn để tránh rơi vào thế bị động. Khi các chính sách từ nước nhập khẩu thay đổi, doanh nghiệp xuất khẩu sẽ ngay lập tức chịu ảnh hưởng. Những biện pháp bảo hộ, rào cản kỹ thuật và thuế chống bán phá giá có thể làm giảm mạnh doanh số.
Chuỗi cung ứng gián đoạn
Đại dịch COVID-19 đã khiến nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gặp khó khăn do logistics đình trệ, chi phí vận chuyển tăng cao, trong khi thị trường nội địa lại phục hồi nhanh hơn. Đại dịch COVID-19 đã khiến nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gặp khó khăn do logistics đình trệ, chi phí vận chuyển tăng cao, trong khi thị trường nội địa lại phục hồi nhanh hơn.
Mất cơ hội tại quê nhà
Khi doanh nghiệp quá tập trung vào xuất khẩu, thị trường nội địa bị bỏ ngỏ. Lúc muốn quay lại, chúng tôi phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các thương hiệu ngoại nhập. Khi doanh nghiệp quá tập trung vào xuất khẩu, thị trường nội địa bị bỏ ngỏ. Lúc muốn quay lại, chúng tôi phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các thương hiệu ngoại nhập.
Lòng tin khách hàng suy giảm
Khi doanh nghiệp chỉ ưu tiên xuất khẩu, khách hàng trong nước cảm thấy bị bỏ rơi. Đến khi quay lại thị trường nội địa, việc xây dựng lại lòng tin không hề dễ dàng. Khi doanh nghiệp chỉ ưu tiên xuất khẩu, khách hàng trong nước cảm thấy bị bỏ rơi. Đến khi quay lại thị trường nội địa, việc xây dựng lại lòng tin không hề dễ dàng.
Cần Làm Gì Để Không Bỏ Quên Thị Trường Nội Địa?
Sau những bài học đắt giá, chúng tôi nhận thấy rằng, để phát triển bền vững, doanh nghiệp không thể chỉ dựa vào xuất khẩu mà cần có chiến lược phát triển song song cả thị trường nội địa và quốc tế. Một số giải pháp đã được triển khai thành công:
- Xây dựng thương hiệu mạnh trong nước: Không thể để thương hiệu của mình chỉ nổi tiếng ở nước ngoài mà lại xa lạ với khách hàng trong nước. Chúng tôi đã đầu tư mạnh vào truyền thông, tiếp thị và chăm sóc khách hàng trong nước để xây dựng thương hiệu bền vững.
- Phát triển kênh phân phối nội địa: Mở rộng hệ thống phân phối tại các thành phố lớn, kết hợp với thương mại điện tử để tiếp cận nhiều khách hàng hơn.
- Tối ưu hóa sản phẩm cho thị trường nội địa: Điều chỉnh mẫu mã, giá cả và chiến lược tiếp thị để phù hợp với nhu cầu và thói quen tiêu dùng của khách hàng Việt Nam.
- Giữ chân khách hàng trong nước: Duy trì một tỷ lệ sản xuất nhất định cho thị trường nội địa, thay vì dồn hết năng lực vào xuất khẩu.
- Tận dụng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nội địa: Tham gia các chương trình “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, các hội chợ, sự kiện kết nối kinh doanh để mở rộng mạng lưới khách hàng.
Lời Kết
Chúng tôi nhận ra rằng, thị trường nội địa không chỉ là một giải pháp dự phòng khi xuất khẩu gặp khó khăn, mà còn là một phần quan trọng giúp doanh nghiệp phát triển bền vững. Cân bằng giữa thị trường quốc tế và nội địa không chỉ giúp giảm rủi ro mà còn tạo nền tảng vững chắc để doanh nghiệp phát triển trong dài hạn.
Đối với những doanh nghiệp Việt đang tập trung quá nhiều vào xuất khẩu, hãy sớm xây dựng chiến lược đầu tư vào thị trường trong nước trước khi quá muộn.
